สถาปัตยกรรม : หอไตรวัดช่างฆ้อง

หอไตรวัดช่างฆ้อง เลขที่ 114 ถนนลอยเคราะห์ ตำบลช้างคลาน อ.เมือง จ.เชียงใหม่ 50000

หอไตรวัดช่างฆ้อง เป็นอาคาร2ชั้น ก่ออิฐฉาบปูน สร้างในปี พ.ศ.2446 (จุลศักราช 1265) โดยระบุว่า มีคนจีนชื่อ บุญยืน และภริยาชื่อนางบัวคำ เป็นผู้อุปถัมภ์ สร้างขึ้นในสมัยครูบาเจ้า โปธา เป็นเจ้าอาวาส อายุโดยรวมจนถึงปัจจุบัน 111 ปี สถาปัตยกรรมโดยรวมได้รับอิทธิพลจากจีน

ในส่วนของชั้นที่2 มีการวาดภาพเขียนสีบนผนังตรงระเบียงมีเรื่องราวเกี่ยวกับปัญญาสชาดก เรื่อง"เจ้าสุวัตรกับนางบัวคำ" ที่เล่าเรื่องความรักระหว่างเจ้าสุวัตรและบางบัวคำ

รายละเอียด
ตำแหน่งที่ตั้งอาคาร/ลักษณะอาคาร
ตั้งอยู่บริเวณทิศเหนือของถนนลอยเคราะห์ ตัวอาคารตั้งอยู่ทิศใต้ของวิหาร ลักษณะรูปแบบอาคารได้รับอิทธิพลจากจีน โดยมีหลักฐานของลวดลาย ปูนปั้น ประดับส่วนต่างๆของอาคาร ได้แก่ บริเวณผนัง หัวเสา หน้าจั่ว หน้าต่าง ซุ้มประตู โดยมีการแกะสลักฉลุลายบริเวณราวระเบียง เชิงชาย ประตูหน้าต่าง ส่วนประดับตกแต่งของอาคาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งลวดลายปูนปั้นประดับกระจกแก้วจืน และไม้แกะสลัก ก็เป็นตัวอย่างงานตกแต่งที่มีลักษณะเฉพาะตัว กล่าวคือมีการใช้เทคนิคการผูกลายอย่างจีน แต่ใช้เทคนิคในการตกแต่งด้วยกระจกแก้วจืน และทาสีแดงด้วยชาด (รัก+หาง) พร้อมทั้งปิดทองคำเปลวแบบล้านนา ฝีมือช่างชาวจีนและล้านนาผสมกัน ซึ่งถือได้ว่าเป็นผลงานที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่กล่าวได้ว่าเป็นหลักฐานชิ้นสำคัญในการศึกษาเรื่ององค์ประกอบในงานสถาปัตยกรรมที่มีความสำคัญยิ่งต่อการศึกษาด้านศิลปสถาปัตยกรรม

อาคารหลังนี้ทำให้เรารู้ว่าการเข้ามาของชาวจีนในเมืองเชียงใหม่ ในบริเวณนั้นหรือโดยรอบวัดช่างฆ้องเคยเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของชาวจีน ซึ่งเป็นกลุ่มคนที่เข้ามาค้าขายในเมืองเชียงใหม่ สันนิษฐานว่าคงอยู่ช่วงราวรัชกาลที่3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ หอไตรจึงเปรียบเสมือนการเข้ามาของชาวจีนในเมืองใหม่ช่วงแรกๆ และเป็นหลักฐานด้านประวัติศาสตร์และสัมคมล้านนายุคเปลี่ยนแปลงการปกครอง ที่แสดงถึงบทบาททางด้านพุทธศาสนา ของชาวจีนซึ่งเป็นกลุ่มคนใหม่ที่ได้เริ่มเข้ามามีบทบาทในสัมคมแทนกลุ่มเจ้านายที่กำลังถูกริดรอนอำนาจ